apr 2021 Lachgas is niet om te lachen

De laatste tijd hoor je het heel vaak in de media. Bij elk lockdownfeestje dat ter sprake kwam, werd er lachgas aangetroffen. Maar niet alleen bij feestjes is lachgas populair, ook op plaatsen waar jongeren rondhangen, worden er aluminium ampullen en flessen aangetroffen. En niet alleen in grote steden. De voorbije zeven maanden namen we in onze politiezone in totaal 37 flessen in beslag. Lachgas is een populaire drug bij jongeren die veel schadelijker is dan de meeste gebruikers denken. Een overdosis aan lachgas kan zelfs leiden tot de dood. Waarom is lachgas zo populair bij jongeren? En wat doet het met het lichaam?

Wat is lachgas?

Lachgas ofwel distikstofmonoxide (N2O) wordt al meer dan 200 jaar gebruikt en was lange tijd vooral bekend als narcosemiddel bij kleine medische ingrepen. Het gas remt pijnprikkels en werkt kalmerend. Sinds een aantal jaar wordt het spul vooral in de voedingsindustrie gebruikt, zoals in gaspatronen voor slagroomspuiten. De medische toepassing van lachgas is volkomen veilig omdat er zuurstof aan toegevoegd wordt bij gebruik. In slagroompatronen zit geen zuurstof, want dan wordt de slagroom zuur. Het is deze pure vorm die als roesmiddel gebruikt wordt.

Effecten van lachgas?

Wanneer je het gas inhaleert – bijvoorbeeld door een ballon ermee te vullen en dit gas in te ademen –
komt het via de longen snel in je bloed en in je hersenen terecht. Dit geeft vrijwel meteen effect en de gebruiker beleeft een euforische roes die dikwijls met lach- of giechelbuien gepaard gaat, je voelt je wat licht in je hoofd. Meestal duurt die roes slechts een paar minuten. Hoe meer lachgas je in één keer gebruikt, hoe krachtiger de effecten. Zo kunnen er ook hallucinaties ontstaan.

Risico’s van lachgas?

Lachgas veroorzaakt een zuurstoftekort in de hersenen, wat ook de roes teweegbrengt. Dat is vanzelfsprekend niet gezond en zorgt voor duizeligheid, mogelijk ook bewustzijnsverlies en hoofdpijn. Soms doen gebruikers in hun roes ook roekeloze en zelfs levensgevaarlijke dingen, wat het risico op ongevallen verhoogt. Het beïnvloedt ook je waarneming en reactievermogen. Dat verhoogt ook de kans op verkeersongevallen, net zoals bij alcoholgebruik. Bij herhaaldelijk gebruik zijn er zelfs aanwijzingen van een toxisch effect in de zenuwen, waardoor de gebruikers de dag erna soms tintelingen in de vingers voelen. Aangezien in een tienerbrein de neurale verbindingen nog volop in ontwikkeling zijn, zijn die dus extra kwetsbaar. Veelvuldig gebruik kan bovendien ook de vitamine B12-huishouding beïnvloeden, wat tot bloedarmoede of verlamming kan leiden. Naast verlammingsverschijnselen, verminderde spierkracht en gevoel in de ledematen, kan dit ook problemen geven op gebied van plassen, ontlasting en seksualiteit. Sommigen houden er zelfs blijvende schade aan over zoals spierzwakte, verminderde balans en conditie en aanhoudende tintelingen in handen/voeten. Bij zeer intensief gebruik kan je zelfs in een coma geraken of sterven.
 
Wanneer lachgas het patroon verlaat, heeft het een temperatuur van -60 graden. Wie het gas rechtstreeks inademt, riskeert vrieswonden aan de lippen, mond of zelfs in de keel en longen. De ernstigste letsels worden veroorzaakt door de lachgastanks waar soms wel 10 liter gas in kan. Gebruikers plaatsen die tussen hun benen, maar bij gebruik wordt ook de tank ijskoud. Dit in combinatie met de verhoogde pijngrens, waardoor ze niet meer voelen dat de tank letterlijk aan hun huid vastvriest, kan leiden tot tweede- en derdegraadsvrieswonden.

Mogelijke bijwerking van lachgas?

Het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs (VAD) publiceerde een aantal jaar geleden ook een lijst van mogelijke bijwerkingen zoals duizeligheid, misselijkheid, braakneigingen en bewustzijnsverlies. Het inhaleren kan irritaties aan ogen, keel, luchtwegen en neus veroorzaken. Ook het Nederlandse Trimbosinstituut waarschuwt voor onderschatte bijwerkingen. Zo kunnen gebruikers door het verdovend effect last krijgen van evenwichtsstoornissen waardoor ze kunnen vallen en gewond raken. Ook verwardheid, hoofdpijn en gaten in het kortetermijngeheugen komen voor.

Is lachgas verslavend?

Lachgas kan geestelijk verslavend werken. Hoe meer je gebruikt, hoe groter de drang om opnieuw te gebruiken én hoe meer je nodig hebt om hetzelfde effect te bereiken.

Combinatie met alcohol of slaap- en kalmeringspillen?

De combinatie van lachgas met alcohol of slaap- en kalmeringspillen kan gevaarlijk zijn. Het verdovend effect van alcohol of pillen kan ervoor zorgen dat men sneller ademhalingsproblemen krijgt. Soms is er ook sprake van een pathologische roes: de gebruiker is zeer opgewonden, agressief, vernielzuchtig en kan zelfmoordneigingen aan de dag leggen.

Waarom is lachgas zo populair bij jongeren?

Lachgas is goedkoop en makkelijk te krijgen. Bovendien is het stoer en laten jongeren zich vaak verleiden door vrienden, ze willen immers niet onderdoen en al zeker niet de saaie zijn.

(Lach)GAS-boetes

Naast gezondheidsrisico’s brengt het gebruik van lachgas ook andere problemen met zich mee. Overlast, zwerfvuil, vechtpartijen, diefstallen en verkeersonveilig gedrag zijn enkele voorbeelden. De plenaire Kamer keurde recent unaniem een wetsvoorstel goed dat de verkoop van de metalen slagroomcapsules aan minderjarigen verbiedt. En er komt ook een waarschuwing voor de gezondheidsrisico’s op de verpakking. Maar heel wat Vlaamse steden en gemeenten wachtten hier niet op en namen inmiddels maatregelen. Ook de stad Geel en de gemeenten Laakdal en Meerhout bekijken de mogelijkheden om een verbod op te nemen in het GAS-reglement.