jan 2020 LEZ is more
Steeds meer steden en gemeenten in Vlaanderen voeren een lage-emissiezone (LEZ) in. Na Antwerpen en Brussel in 2017 en 2018, zullen ook Gent, Mechelen en Willebroek snel volgen. Daardoor mogen binnenkort 619.362 ingeschreven auto’s verschillende Vlaamse steden niet meer in zonder te betalen. Dit blijkt uit een studie van VAB. Als automobilist is het niet altijd duidelijk waar je rekening mee moet houden omdat de criteria bovendien verschillen van Gewest tot Gewest. Mag uw voertuig nog binnen of niet? Hieronder vind je alles wat je moet weten over een LEZ.
Wat is een LEZ?
Een lage-emissiezone of LEZ is een afgebakende zone -meestal een stadscentrum- waarbinnen bepaalde voertuigen niet of slechts onder bepaalde voorwaarden mogen rijden. Het doel van een LEZ is om de luchtkwaliteit binnen deze beschermde zone te verbeteren. Om die reden worden de meest vervuilende voertuigen geweerd uit de LEZ.
Hoe herken je een LEZ?
Het begin en het einde van een lage-emissiezone wordt steeds verplicht aangeduid met de verkeersborden F117 en F118. De controle van de toegangscriteria gebeurt meestal via camera’s die geplaatst zijn aan de grenzen van het afgebakende gebied. Via nummerplaatherkenning wordt gecontroleerd of een voertuig de lage-emissiezone al dan niet mag binnenrijden. Is dit niet het geval, dan volgt een boete. Een LEZ geldt 24/7. Daarmee verschilt het van tijdelijke maatregelen om de luchtvervuiling te beperken die in sommige Europese steden gebruikt worden. Denk bijvoorbeeld aan het “smogalarm” waarbij tijdelijk de snelheid moet worden aangepast.
Welke LEZ’s zijn er in België?
Elke stad of gemeente kan autonoom beslissen om op zijn grondgebied een LEZ in te stellen. De eerste stad die dat besliste was Antwerpen, waar de LEZ in februari 2017 van kracht ging. Op 1 januari 2018 volgde het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Op 1 januari 2020 krijgt ook Gent een lage-emissiezone, gevolgd door Mechelen en Willebroek in 2021. Volgens de enquête die VAB afnam, denken ook 5 Limburgse gemeenten na over een lage-emissiezone, nl. Diepenbeek, Hasselt, Maasmechelen, Riemst en Sint-Truiden. Uit een navraag van Het Belang van Limburg blijkt dit echter weinig concreet te zijn.
Hoe weet ik of ik een LEZ mag binnenrijden?
Om te bepalen of een voertuig een LEZ binnen mag, wordt gekeken naar de zgn. Euro-norm. Dit is de Europese milieustandaard die een indicatie geeft van de hoeveelheid vervuilende stoffen die een voertuig uitstoot. Voor personenwagens wordt dit aangeduid met een cijfer van 1 tot 6. Op de website van D’Ieteren kom je er zeer snel achter of jouw voertuig is toegelaten in een LEZ of niet.
De Euro-norm van mijn voertuig… waar vind ik dit?
De Euro-norm staat normaal steeds vermeld op het inschrijvingsbewijs van je voertuig. Als het daar niet op terug te vinden is, wordt uitgegaan van de datum van eerste inschrijving. Op de websites van zowel de LEZ Antwerpen, Brussel als Gent vind je ook online tools om de Euro-norm van een voertuig op te zoeken. Je hebt daarvoor enkel het kentekenbewijs en de datum van eerste inschrijving nodig.
Zijn de criteria overal dezelfde?
Neen, jammer genoeg niet. De toegangsregels zijn enkel voor toepassing voor voertuigen van de categorieën M, N, en T die op diesel, benzine of aardgas rijden. Het gaat hierbij om personenwagens (M1), bussen en autocars (M2 of M3), kampeerwagens (M1, M2 of M3), bestelwagens (N1), vrachtwagens (N2 of N3), en landbouw- of bosbouwvoertuigen (T). Aangezien de toegangsregels verschillen van Gewest tot Gewest is het voor de automobilist niet altijd duidelijk. Hieronder een overzicht van de criteria die gelden vanaf 1 januari 2020.
* Maximaal 8 dagen per jaar toegang, na aankoop van een dagpas.
De normen worden stapsgewijs strenger gemaakt. Rij je naar een gebied met een LEZ, controleer dan regelmatig of je voertuig nog aan de normen voldoet en voorkom zo een boete. “Ik wist niet dat de criteria veranderd waren”, is geen argument om de boete te betwisten.
Mijn voertuig voldoet niet aan de criteria, wat nu?
Wie met een voertuig rijdt dat niet aan de criteria voldoet en in een lage-emissiezone moet zijn, kan tot 8 keer per jaar een dagpas (+/- €35) kopen. De dagpas moet op voorhand worden aangekocht, is enkel geldig op de kalenderdag waarvoor hij werd gekocht en kan niet worden terugbetaald. Een toelating voor langere duur is in sommige LEZ’s ook mogelijk.
Zijn uitzonderingen toegestaan?
Jazeker! In de bestaande LEZ’s zijn er heel wat voertuigen die automatisch of na aanvraag vrijgesteld worden. Meer informatie hierover kan je terugvinden op de websites van de verschillende LEZ’s.
Mag ik met mijn oldtimer binnen?
Omwille van hun erfgoedwaarde wordt voor oldtimers een uitzondering gemaakt. Voertuigen ouder dan 40 jaar kunnen voor de LEZ’s Antwerpen en Gent een toelating kopen aan een verlaagd tarief. Brussel staat een uitzondering toe voor voertuigen ouder dan 30 jaar die in België zijn ingeschreven met een “O”-, “1-0-“ of een gepersonaliseerde kentekenplaat. Oldtimers met een buitenlandse kentekenplaat of wagens die gebruikt worden voor commercieel gebruik moeten in Brussel wel een afwijkingsaanvraag indienen.
alLEZ, hoe zit dat nu in het buitenland?
Ook wie met de eigen wagen naar het buitenland rijdt, kan geconfronteerd worden met een lage-emissiezone. Zo voerde Duistland al in 2008 de eerste milieuzones in. Zowel in Duitsland als in Frankrijk werkte men met een milieuvignet. Deze vignetten kunnen steeds online aangekocht worden. Het is natuurlijk onmogelijk om alle bestaande buitenlandse systemen hier op te sommen. Hou daarom bij het organiseren van je reis rekening met de mogelijkheid dat er een milieuzones bestaan in het land dat je wenst te bezoeken en dat deze een eigen manier hebben om voertuigen met een zware CO2-uitstoot te weren uit de stadskernen.
Voor meer informatie over de criteria, uitzonderingen vergunningen en dagpassen voor LEZ’s in België, raadpleeg de websites van de verschillende LEZ’s: Antwerpen, Brussel, Gent.
Geraadpleegde bronnen:
Touring Magazine #255
artikel HBVL dd. 26/11/2019
www.vlaanderen.be