feb 2022 Voortbewegingstoestellen … hou je aan de regels en alles loopt op wieltjes
We zien steeds vaker nieuwe voortbewegingstoestellen in het straatbeeld: hoverboards, (elektrische) steps al dan niet met zadel, monowheels, … Ze zijn tegenwoordig echt hip en worden daardoor ook steeds vaker gebruikt. Toch is het niet altijd duidelijk aan welke regels men zich moet houden, wat de juiste plaats op de openbare weg is, hoe snel je ermee mag rijden, … We lichten het daarom even toe. Sommige zaken zijn nieuw vanaf 1 juli 2022. Deze zijn ook al opgenomen in onderstaande tekst.
Wat zijn voortbewegingstoestellen?
Voortbewegingstoestellen zijn vervoersmiddelen zoals skeelers, steps skateboards, monowheels, segways, hoverboards, rolstoelen, scootmobielen, ... Volgens de wegcode krijgen zij een andere definitie dan ‘rijwielen’ (b.v. fiets of speedpedelec) en ‘motorvoertuigen’ (b.v. Bromfiets, motorfiets, auto). Het verkeersreglement onderscheidt twee types voortbewegingstoestellen.
1. Zonder motor (b.v. skeelers, skateboards, gewone steps, rolstoelen):
- geen pedalen of handgrepen;
- door spierkracht voortbewogen;
- niet uitgerust met een motor.
2. Met motor (b.v. elektrische steps, monowheels, segways, elektrische rolstoelen, scootmobielen):
- uitgerust met een motor;
- één of meer wielen;
- maximum snelheid van 25 km/uur
- homologatie niet verplicht;
- inschrijving en verzekering niet verplicht;
- rijbewijs niet verplicht;
- helm niet verplicht;
- vanaf 1 juli 2022 geldt een minimumleeftijd van 16 jaar behalve op specifieke plaatsen zoals in (woon)erven, speelstraten of voetgangerszones en met uitzondering van personen met een verminderde mobiliteit.
Opgelet: E-steps met een zadel (vanaf 54 cm hoogte) zijn géén voortbewegingstoestellen, maar bromfietsen klasse A of B. Voor deze voertuigen gelden dan ook de regels voor bromfietsen A en/of B (helm, inschrijving, nummerplaat, verzekering, boorddocumenten, minimumleeftijd, …).
Hoe snel mag ik rijden en waar moet ik rijden?
Vanaf 1 juli 2022 gelden hierover de volgende regels:
Bestuurders van een gemotoriseerd voortbewegingstoestel worden gelijkgesteld met fietsers. Zij moeten de regels voor fietsers volgen. Je mag niet langer op het voetpad rijden met je e-step, maar je moet op het fietspad rijden. Zijn er geen fietspaden, dan moet je op de rijbaan rijden. In voetgangerszones geven verkeersborden aan of fietsers (en dus ook e-steps) al dan niet toegelaten zijn. Zo ja, dan moeten ze stapvoets rijden.
Wanneer je met een niet-gemotoriseerd voortbewegingstoestel niet sneller dan stapvoets (max. 5 à 6 km/u) rijdt, word je beschouwd als een voetganger en moet je de regels voor voetgangers volgen Je moet dan dus op het trottoir, voorbehouden pad voor voetgangers en fietsers, of een verhoogde of gelijkgrondse ‘begaanbare’ berm rijden. Zijn deze niet voorhanden, dan rij je best op het fietspad (je moet wél voorrang verlenen aan de fietsers en bromfietsers) of links op de rijbaan als er geen fietspad is. Rij je met een gemotoriseerd voortbewegingstoestel sneller dan stapvoets, dan word je beschouwd als fietser en moet je de regels voor fietsers volgen.
Verder mag je anderen niet in gevaar brengen door je snelheid, moet je je snelheid aanpassen aan het weer, de staat van de weg, en de drukte van het verkeer, …. Je moet ook in alle omstandigheden kunnen stoppen voor een hindernis die je kunt voorzien. Lees hier meer over de basisregels voor voortbewegingstoestellen.
Mag ik met twee naast elkaar rijden?
Bestuurders van voortbewegingstoestellen die sneller dan stapvoets rijden, mogen op de rijbaan met twee naast elkaar rijden, behalve wanneer een tegenligger niet kan kruisen. Buiten de bebouwde kom mag je ook met twee naast elkaar, maar moet je bijkomend ook achter elkaar rijden als er een voertuig langs achteren nadert.
Mag ik een passagier vervoeren?
E-steps zijn niet zo stabiel als een fiets en het risico op vallen en letsels is hoger. Het is daarom vanaf 1 juli 2022 verboden om passagiers te vervoeren op een e-step. Dat geldt trouwens voor alle voortbewegingstoestellen, ook voor niet-gemotoriseerde.
Wanneer heb ik verlichting nodig?
Gebruikers van voortbewegingstoestellen moeten tussen het vallen van de avond en het aanbreken van de dag én in alle omstandigheden wanneer het zicht beperkt is tot 200 m uitgerust zijn met de nodige, werkende verlichting. Dus vooraan een wit of geel licht en achteraan een rood licht. Een fluohesje en/of reflecterende accessoires zijn niet verplicht, maar worden wel sterk aangeraden om extra zichtbaar te zijn in het verkeer. Bij het stapvoets rijden op het trottoir is verlichting niet verplicht.
Reflectoren en andere technische vereisten?
Een gemotoriseerd voortbewegingstoestel met een stuur moet vanaf 1 juli 2022 vooraan een witte en achteraan een rode reflector hebben. Aan de zijkanten moeten zij een witte reflecterende strook aan de voetsteunen hebben ofwel een witte reflecterende doorlopende cirkel langs elke kant van het wiel en een combinatie van de twee. Ook een geluidstoestel is verplicht dat van op een afstand van 20 meter hoorbaar is. Doelmatige remmen zijn ook een verplichting en een voortbewegingstoestel mag maximum 1 meter breed zijn.
Parkeren
E-steps zomaar willekeurig achterlaten op de openbare weg is hinderlijk en gevaarlijk. Voor e-steps zijn er vanaf 1 juli 2022 specifieke parkeerzones en zones met parkeerverbod, beide aangeduid met verkeersborden. Op plekken zonder specifieke signalisatie blijft parkeren op het trottoir toegelaten, op voorwaarde dat je step de doorgang niet belemmert.
Rijbewijs, inschrijvingsbewijs en minimumleeftijd
Gemotoriseerde voortbewegingstoestellen moeten niet gehomologeerd zijn. Als bestuurder ervan is het niet nodig om een rijbewijs te hebben en een helm is niet verplicht. Voortbewegingstoestellen hoeven ook niet ingeschreven te worden. Er geldt vanaf 1 juli 2022 een minimumleeftijd van 16 jaar behalve op specifieke plaatsen zoals in (woon)erven, speelstraten of voetgangerszones. Deze minimumleeftijd geldt niet voor personen met verminderde mobiliteit die gemotoriseerd voortbewegingstoestellen gebruiken die uitsluitend voor hen bestemd zijn.
Verzekering nodig?
Een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid of een familiale verzekering is wettelijk niet verplicht, maar uiteraard wel sterk aan te raden. Ondanks alle voorzorgsmaatregelen kan er namelijk al eens iets fout lopen en dan ben je maar beter goed verzekerd.
Ready, set, go!
Een opleiding om met een voorbewegingstoestel te rijden is niet verplicht, maar afhankelijk van het type toestel en de situatie wel aan te raden. Oefenen doe je eerst op een veilige plek, ver weg van het verkeer. Stuurvaardigheid, stabiliteit, je snelheid regelen en stoppen zijn essentiële vaardigheden die je onder de knie moet hebben voordat je je in het verkeer begeeft. Zit dat alles snor, dan kan je gerust de baan op.