jun 2017 Hoe als jongere anticiperen op de gevaren van internetgebruik
Internet is tegenwoordig niet meer weg te denken uit het leven van jongeren. Dat is uiteraard een goede zaak aangezien het enorme mogelijkheden biedt op gebied van sociale contacten en een bijna onuitputtelijke bron is van informatie voor school, hobby, studie en werk. Maar internetgebruik houdt ook enkele gevaren in. Bovendien leert een grote Europese studie dat de leeftijd waarop jongeren online gaan, steeds afneemt. In Vlaanderen is de gemiddelde leeftijd van de beginnende internetgebruiker negen jaar.
Niet zonder risico
Internetgebruik brengt ook een aantal risico’s met zich mee voor de jonge gebruiker. Vooreerst zijn er inhoudelijke risico’s waarbij men ongewenst in contact komt met racistische websites of pornografische beelden. Daarnaast spreekt men van contactrisico waarbij bijvoorbeeld een pedofiel online op zoek gaat naar kwetsbare jongeren. Wat kan je zelf doen om de risico’s te verkleinen?
Wie vertrouwen?
Op internet moet je heel goed uitkijken met wie je omgaat. Iemand waarmee je online omgaat, vertrouw je twee tot drie keer sneller dan als je hem in het echt zou tegenkomen. Online kunnen mensen van alles zeggen of beloven, maar hoe weet je nou zeker of iemand die zegt dat hij 15 jaar is dat ook echt is? Wie kun je online vertrouwen?
Niet iedereen is je vriend op internet
Op social media websites krijg je vast wel eens vriendschapsverzoeken van mensen die je niet kent. Waarom zou je ze toelaten? Besef goed dat die mensen alles wat jij op internet plaatst, te weten kunnen komen. Je naam, je leeftijd, je school, je mailadres, je vrienden, je vriend(in), waar je bent, je foto's, … Alles wat jij online plaatst, gaat daar nooit meer vanaf. Jouw echte vrienden zullen niets geks met die gegevens doen, maar je weet nooit wat die 'vriend' die je niet zo goed kent ermee doet.
Waarop letten bij een profielfoto?
Wat voor foto heb jij op je profiel? Een leuke vakantiefoto waar jij met je vriendin op staat? Of een uitdagende foto van jezelf met diep decolleté of heel kort rokje? Denk goed na welke foto je op je profielpagina zet. Loverboys zoeken namelijk ook op profielensites als Facebook naar slachtoffers. En sta jij sexy op een foto dan vinden die loverboys dat maar al te interessant. Alles wat je op internet zet, staat er voor altijd op en kan heel gemakkelijk tegen je worden gebruikt. Zet dus geen foto's, filmpjes of berichtjes online waarvan je liever niet wilt dat andere mensen ze zien. Dit geldt zeker voor je profielfoto en profieltekst.
Je wachtwoord is als een tandenborstel
Het is heel typisch voor jongeren, dat je je wachtwoord deelt met bepaalde 'bevoorrechte' vrienden. Dit is naar hen toe een groot teken van vertrouwen. Maar je wachtwoord verklappen, is geen goed idee. Een wachtwoord is persoonlijk! Dat is voor jou alleen. Het is als een tandenborstel is. Die geef je toch ook aan niemand anders?
Geef niet zomaar persoonlijke gegevens
Geef niet zomaar persoonlijke informatie zoals je naam, adres en woonplaats via internet en chatrooms. Als een website om gegevens vraagt, kun je bijvoorbeeld even bij je ouders checken of die site betrouwbaar is. Ken je de persoon die iets van je wil weten niet, geef dan nooit je gegevens. Je weet niet wie je kunt vertrouwen op internet. De beste bescherming is geen gevoelige gegevens op internet zetten. Denk daarom goed na wat je over jezelf vertelt en wat je van jezelf wilt laten zien. Bedenk ook met wie je deze informatie wilt delen en wie je toegang geeft. Check bij profielensites welke privacyinstellingen zijn ingesteld. Vaak staan deze helemaal open, zodat iedereen toegang heeft tot jouw gegevens. Zorg ervoor dat alleen jouw echte vrienden deze informatie kunnen zien.
Wat wel en niet op social media sites zetten?
Wat je op straat en op school van jezelf laat zien, kun je ook prima op een website zetten. Maar waarom zou je een foto van jezelf in bikini op internet zetten? Je gaat toch ook geen boodschappen doen in je bikini? Bedenk goed dat alles wat je op internet zet voor iedereen te zien is. Stel dat jij een foto van jezelf in bikini op internet plaatst, dan kunnen bedrijven waar jij later solliciteert jou ook zo vinden. Zet ook niet op social media wanneer je op vakantie gaat. Dat is voor inbrekers namelijk hele handige informatie. Ze weten dan precies wanneer ze ongestoord hun gang kunnen gaan.
Afspreken met iemand die je alleen van internet kent?
Als je iemand hebt leren kennen via het internet en het klikt, dan is het natuurlijk spannend om elkaar ook eens in het echt te ontmoeten. Daar is niets mis mee en het is natuurlijk ook niet strafbaar. Maar je moet er wel erg voorzichtig mee zijn. Online kan iedereen zich immers anders voordoen dan hij of zij in werkelijkheid is! Spreek daarom nooit stiekem af en ga niet alleen. Spreek af op een plek die jij kent en waar veel mensen zijn. Zorg ervoor dat anderen op de hoogte zijn. Het beste bespreek je het eerst met je ouders. Als jouw internetvriend of -vriendin betrouwbaar is, zal die daar geen moeite mee hebben. Hij of zij zal je ook niet proberen te overhalen het niet tegen je ouders te vertellen.
Risico's van webcammen?
Als je met iemand zit te webcammen, moet je er rekening mee houden dat de persoon aan de andere kant van de webcam de beelden kan opslaan op zijn of haar computer. Vervolgens kan die persoon er mee doen wat hij of zij wil en ze dus ook tegen je gebruiken of wereldwijd online zetten. Bedenk dus goed wat je wel en wat je niet via de webcam laat zien. Dit geldt trouwens niet alleen voor chatten of webcammen met onbekenden. Ook bij internetvrienden met wie je al langer contact hebt, moet je zelf de baas blijven over je eigen grenzen.
Sexting
‘Sexting’ bestaat uit de Engelse woorden ‘seks’ en ‘texting’ (dit laatste woord betekent: sms'en). Sexting is het sturen van seksueel getinte berichten of pikante foto's of video's, meestal via je mobiele telefoon. Het is natuurlijk best spannend om aan sexting te doen met je vriend of vriendin. Maar het is niet zonder risico's, want stel dat de relatie stopt? Als je ex kwade bedoelingen heeft, kan deze je foto's en filmpjes gemakkelijk op internet zetten. De hele wereld kan deze dan zien. Dat kan nooit je bedoeling geweest zijn. Een foto of video die op internet staat, gaat daar nooit meer vanaf en kan je je hele leven blijven achtervolgen, ... Laat je dus niet verleiden tot het versturen van sexy foto's en filmpjes. Als je het toch doet, doe het dan slim en verstuur niets met je gezicht in beeld.